Maatwerk software en eigendom

Een voorbeeld

U laat speciaal voor uw organisatie software ontwikkelen door een softwareontwikkelaar. U leert hem alle ins-and-outs van wat de software moet kunnen. U brengt uw kennis en langdurige ervaring in, waardoor het een fraai stukje software wordt. Op een gegeven moment botert het niet meer zo tussen u en de softwareontwikkelaar, dus u besluit om over te stappen op een andere leverancier. U stuurt hem daarom een opzegbrief en vraagt hem de broncode van de software toe te sturen. U wordt echter ineens geconfronteerd met een brief van uw oude softwareontwikkelaar. Hij stel dat de auteursrechten van de software bij hem liggen en dat u de software helemaal niet mag laten gebruiken door een andere partij. Daarnaast weigert hij u de beschikking te geven over de broncode.

Een ander uiterst vervelende case ontstaat wanneer uw softwareontwikkelaar een prima product voor u heeft ontwikkeld maar besluit te stoppen met deze dienst of bijvoorbeeld failliet raakt. Daar zit u dan met versie 2.0 zonder de mogelijkheid om de software verder te (laten) ontwikkelen…

Auteursrechten op softwareontwikkeling

Hoe vreemd het ook op u over mag komen: een softwareontwikkelaar die weigert zijn broncode af te staan, staat wel in zijn recht. In Europa wordt software namelijk beschermd door het zogenaamde auteursrecht. Als u daar niets speciaals over heeft afgesproken komen hierdoor de auteursrechten toe aan de maker van de software, en dat is in dit geval dus de softwareontwikkelaar. Ook al heeft u alles betaald voor de ontwikkeling en/of heeft u nog zoveel kennis ingebracht, dit recht blijft staan. Als u daarom zelf eigenaar wilt worden van (de auteursrechten op) de te maken software, dan doet u er dus wijs aan om deze rechten schriftelijk over te dragen nog voordat aan de bouw begonnen wordt.

Escrow overeenkomst

Ook als u niet de eigenaar wilt worden van de software, is het verstandig om na te denken over bepaalde worst case scenario’s. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de broncode van uw software wanneer de software ontwikkelaar ophoudt te bestaan? Zonder broncode kan de software niet aangepast worden maar uit een failliete zaak is het moeilijk om de broncode te bemachtigen.

Door een escrow overeenkomst af te sluiten met de softwareleverancier wordt de broncode bij een escrow bureau of een notaris gedeponeerd. Bij een dergelijk worst case scenario kan de afnemer dan, met de escrow overeenkomst in de hand, daar de broncode opvragen. De escrow overeenkomst is dus een overeenkomst tussen drie partijen: de afnemer, de producent en de Escrow Agent.

Let wel op, want van escrow overeenkomsten bestaan natuurlijk net zoveel varianten als er bloemsoorten zijn. De betere overeenkomsten voorzien bijvoorbeeld in de verplichting dat de softwareontwikkelaar ook daadwerkelijk steeds de laatste versie van de broncode moet deponeren. Het kan een lege overeenkomst blijken te zijn wanneer alleen versie 1.0 bij de notaris ligt, maar men al werkt met versie 9.4…. Verder kan er ook overeen gekomen worden dat naast de broncode ook de documentatie, de handleidingen en bijvoorbeeld de installatie-, en configuratiebeschrijvingen worden gedeponeerd. Net als bij back-ups moet de broncode er in geval van een calamiteit niet alleen zijn, maar ook bruikbaar zijn. Clausules opnemen die dit garanderen, zorgen er vanzelfsprekend ook voor dat de escrow overeenkomst zinvoller voor u wordt.

Een escrow overeenkomst kan ook gesloten worden met bijvoorbeeld een groep gebruikers. Een dergelijke collectieve escrow overeenkomst kan zinvol zijn wanneer u besluit om met verschillende partijen iets samen te laten ontwikkelen. U hoeft dan niet ieder afzonderlijk hier een overeenkomst voor op te laten stellen.