Social media tracking

Big Data

Voor grote partijen die veel data verwerken, zoals Google of Facebook, is het niet zo’n groot probleem om veel over iemand te weten te komen. De door hun ingewonnen gegevens kunnen eenvoudig gecombineerd worden en bruikbare en gevoelige informatie opleveren.

Tijdens een test uitgevoerd door journalisten bleek zij binnen een week konden achterhalen wie een bepaalde telefoon had gebruikt, waar die persoon de boodschappen deed en zelfs dat zij een gekneusde enkel in die week had opgelopen. De resultaten zetten aan tot overdenking.

Met de veel grotere hoeveelheid data waar social media platformen over kunnen beschikken, kunnen zij weten welke politieke ideeen wij er op na houden, wat we graag eten, waar we uitgaan, maar ook met wie en hoe vaak we iemand bezoeken. Ze weten waar onze auto geparkeerd staat, ze weten wanneer we ziek zijn, of dat we op het punt staan een nieuwe auto aan te schaffen en of we wel op tijd op ons werk waren.

Verantwoordelijkheid

Bij macht hoort verantwoordelijkheid. Ik weet veel over mijn vrienden en daar hoort dan ook bij dat zij van mij mogen verwachten dat ik daar verantwoordelijk mee om zal gaan. Dat hoeven zij mij niet expliciet te vragen, daar mogen zij van uitgaan. Zelfs als er een onverwachte wending in een relatie plaatsvindt en mensen zouden gebrouilleerd uit elkaar gaan, dan hoor je dat te blijven doen. Principes noemt je dat, of eervol met elkaar omgaan. Niet alleen voor de ander wil je dat, maar juist ook voor jezelf. 

Veel mensen hebben helaas moeten ontdekken dat niet iedereen eervol met elkaar om blijkt te gaan. Niet alleen na het verbreken van een relatie, maar zelfs ook tijdens een relatie. Dat na een relatie mensen informatie gebruiken die aan hun eerder in intieme omstandigheden werd prijsgegeven, kan verderfelijk worden genoemd, maar dat dit ook tijdens een relatie gebeurt, kan toch niet anders dan leiden tot een enorme vertrouwensbreuk. Tenminste, dat zou je toch verwachten.

Vertrouwensrelatie

Met social media platformen gaan we vertrouwensrelaties aan. Gezien de resultaten van onderzoeken beseft lang niet iedereen in welke mate wij persoonlijke informatie aan social media prijsgeven. Juist in een dergelijk geval zou men mogen verwachten dat de andere partij daar met grote verantwoordelijkheid mee om zou gaan.

Steeds meer is echter gebleken dat een aantal van social media partijen een bijzonder slechte vriend is. Wetende hoe belangrijk de informatie is die zij in handen krijgen, lijken zij juist gebruik te maken van de onwetendheid van hun gebruikers, die onwetendheid in stand te willen houden en bieden zij de verkregen informatie te koop aan derden aan. Dat is juist hun businessmodel. 

Besef groeit

Langzamerhand worden steeds meer mensen zich hier bewust van en het is dan ook niet zo vreemd dat een groeiend aantal gebruikers hun accounts aan het opzeggen is. Dit opzeggen heeft overigens niet alleen als oorzaak dat men social media platformen minder is gaan vertrouwen. Een deel van de gebruikers is bijvoorbeeld tot de conclusie gekomen dat de virtuele identiteit een lege is en vaak meer een “ ik-wil-laten-zien-hoe-goed-ik-het-heb”, dan dat het iets met de werkelijkheid te maken heeft. En zo zijn er nog meer redenen te noemen waarom mensen zich soms afkeren van social media platformen.

Het afstand nemen van een social media platform is echter niet een ieder zo maar gegeven. Iemand neemt soms geen afstand van een relatie als hier een vertrouwensbreuk in heeft plaatsgevonden omdat het belang van de relatie te groot is. Social media hebben wat dat betreft een zekere positie gekregen in het leven van een aantal mensen. Zij hebben het blijkbaar nodig om zich goed te kunnen voelen. Deze verslavende werking dwingt het gebruik min of meer af. Dat er misbruik van je gemaakt wordt, neem je dan maar op de koop toe.

Daarnaast lijken de social media platformen weinig last te ondervinden van een stagnerende of zelfs afnemende gebruikersgroep. Recente kwartaalcijfers laten namelijk een groei van de omzet en de winst zien. Dat wat we nog wel eens vergeten, is dat de financiële rapportages vooral door het afnemen van advertentieruimte worden bepaald. De adverteerders zijn dan ook de echte klanten van Google en Facebook, niet de gebruikers. Maar voor advertenties is wel publiek nodig, liefst een groot publiek. Uiteindelijk zal een verminderde omvang van dit publiek ook de bereidwilligheid om veel geld te blijven betalen voor het plaatsen van advertenties doen afnemen.

Bureaus die advertentieruimtes op dit soort platformen inkopen, zouden net zo goed op hun moraal aangesproken kunnen worden. Het is hun dagelijkse praktijk om bewust de genoemde data te gebruiken. Zeker daar waar zij data gebruiken die mensen onbewust hebben afgegeven aan het sociale platform om mensen te kunnen volgen en te verleiden, mag daar best eens iets over gezegd worden. De heler is immers net zo schuldig als de dief, toch?

Dat media inkoopbureaus mensen alleen die advertenties laten zien die ze zelf willen en daarmee juist het individu zouden helpen, is een argument waar alleen zij zelf in lijken te geloven. Dergelijke uitspraken zeggen vooral iets over hoe zij tegen de intelligentie van de mensen aankijken die zij proberen aan te spreken. Ze zijn bezig geld aan en door ons te verdienen, niet om ons te helpen. 

Targeting

Gebleken is dat Facebook dat wat mensen in WhatsApp naar elkaar sturen, analyseert en dat combineert met zoekresultaten, gegevens verkregen uit Instagram, het bekijken van pagina’s op het internet, etc. Dit is niet anders als dat Google ook blijkt te doen met haar platformen. Op basis van deze gegevens stellen zij een profiel op. Daarmee worden gebruikers van “etiketten” voorzien. Deze etiketten vormen een target. Facebook en Google verkopen deze targets. Zou een adverteerder bijvoorbeeld mensen willen bereiken die op het punt staan een auto te kopen, dan kun je die groep mensen “getarget” inkopen.

Voor adverteerders is dit heel prettig. Zij raken immers minder geld kwijt en de gemiddelde opbrengst per kandidaat neemt toe indien zij gericht kunnen adverteren. Je kunt hierdoor zelfs advertenties bij bepaalde mensen weghouden, die je liever niet als klant ziet komen. Zoals een verzekeraar liever geen zieke mensen zou willen hebben als klant.

Nu zou misschien gedacht kunnen worden dat wanneer iemand zijn Facebook pagina niet deelt met anderen, er geen gegevens mee bekend gemaakt worden, maar niets is minder waar. Het maakt voor het verzamelen van de data niet uit of de gebruiker zijn Facebook pagina’s deelt met iedereen of juist afgesloten houdt voor anderen.

Veel gebruikers zijn overigens voortdurend ingelogd, in Google en in Facebook. Het zou onpraktisch voor hun zijn om bijvoorbeeld steeds uit Google Chrome uit te loggen. Maar het hoeft weinig betoog dat hiermee de deur naar data verzamelen voor deze partijen wel steeds wagenwijd open staat.

Word zelf waakzaam

Onderschat de risico’s niet. Bepaal daarom van welke social media platformen u echt gebruik wilt of moet maken. Sluit eventuele nog oude accounts op andere platformen af en zie er op toe dat ze uw gegevens ook daadwerkelijk vernietigen. Zoek bij de social media platformen die u wilt of moet gebruiken uit welke instellingen genomen kunnen worden om de privacy zoveel mogelijk te borgen, en doe dat ook. Reageer niet op advertenties door er niet op te klikken en bedenk welke berichten via WhatsApp en andere social media platformen worden verstuurd. Onthoud: er lezen altijd anderen mee en die trekken daar zo hun conclusies uit.

Politiek wordt waakzaam

Gelukkig hoeven we niet alles alleen te doen. Overheden zien steeds meer in dat zij hun burgers ook digitaal steeds beter moeten beschermen. De AVG en WPB horen daarbij. Natuurlijk maakt men zich niet het meeste druk over een advertentie van een verzekeraar die uw kant op komt als u daar net naar op zoek was, maar bedenk eens die andere consequenties. Het is immers ook bekend wanneer u op vakantie bent (diefstal), hoe het er met uw gezondheid voor staat (verzekeringen) of dat u in de homo scene contacten heeft (reizen) en dit rijtje kan nog verder aangevuld worden met zaken zoals wie bij welke manifestatie aanwezig was of betrokken was bij een demonstratie tegen politiegeweld of Trump. En al deze dingen zouden tegen u gebruikt kunnen worden terwijl u niet wist, en zeker geen toestemming heeft gegeven, voor het verzamelen van deze informatie.

De Duitse toezichthouder heeft onlangs Facebook verboden om de gegevens van gebruikers te combineren met die van Instagram en WhatsApp. Zij meent dat Facebook haar positie misbruikt en dat andere aanbieders daardoor in een oneerlijke concurrentie terecht zijn gekomen. Facebook gaat hier overigens nog tegen in door hoger beroep aan te tekenen, maar dit laat wel zien dat er aan de stoelpoten van deze giganten wordt gezaagd, en dit door verschillende instanties. Facebook en Google hebben al eerder rechtszaken verloren die betrekking hadden op het verzamelen, het gebruiken en verkopen van persoonsgegevens.

Slechte vriend

Als je een langdurige relatie met een vriend hebt en je hebt het gevoel dat het goed is en dat je bij elkaar hoort en elkaar nodig hebt, dan komt het hard aan wanneer de ander het vertrouwen beschaamd. Eerst ben je verbaasd, en kun of wil je het zelfs niet geloven. Dan raak je teleurgesteld om uiteindelijk, als alles op zijn plaats is gevallen, boos te worden.

Maar zoals eerder gesteld, kun je niet zo maar iedere relatie eenvoudig stoppen. Social media is voor een aantal mensen een must geworden. Zij hebben dit nodig om te communiceren met hun familie en vrienden, om te laten zien hoe het met hun gaat, misschien om mooi weer te kunnen spelen of hun eenzaamheid te doorbreken. Om welke reden dan ook, social media is voor hun nodig geworden. Vanuit die afhankelijkheid zouden de platformen hun verantwoordelijkheid hebben moeten nemen. Maar helaas is gebleken dat ze dat niet altijd hebben gedaan en dat ze daarmee de slechte vriend bleken te zijn waar je na jaren, via de weg van verbazing naar teleurgesteld, toch gewoon eigenlijk alleen maar boos op kunt worden.