Blockchain voor consumenten

Even, blockchain?

Een blockchain is ooit bedacht als systeem voor het verwerken van bitcoins. Het lijkt sterk op een geautomatiseerde grootboekrekening uit de administratie. Het is namelijk niets anders dan een lijst waarin alle transacties worden bijgehouden, in volgorde van gebeurtenis. Hierdoor kan exact gevolgd worden wat er met bijvoorbeeld een bitcoin gebeurt en gebeurd is. Blockchains zullen steeds meer gebruikt gaan worden en daarom is het belangrijk voor iedereen het basisprincipe daarvan te begrijpen.

Ik kan mijn camera geven aan een collega. Op dat moment heb ik die camera niet meer en kan ik er dus ook geen foto’s meer mee maken. Mijn collega wel. Maar als ik een digitale foto heb, is dat anders. Ik kan een kopie daarvan aan mijn collega geven terwijl ik hem zelf ook nog heb. Handig voor foto’s misschien, maar heel onhandig voor producten als camera’s wanneer dit ook voor de “real world” zou gelden. Al snel zou immers niemand meer camera’s willen maken omdat het dan domweg niet meer zou lonen.

Hetzelfde geldt voor geld. Immers, hoe zou een betaling kunnen plaatsvinden wanneer hetzelfde geld steeds gekopieerd zou kunnen worden? Niet voor niets doen overheden hun uiterste best om geld niet “kopieerbaar” te maken. Als dat wel kon dan zou het geld direct zijn waarde verliezen en daarmee zou de economie ineenstorten.

Digitaal kan dus niet betaald worden, tenzij we het digitale geld niet zouden kunnen kopiëren. Pas dan kan digitaal geld succesvol gebruikt worden omdat het dan net als mijn camera, zodra ik het aan iemand anders geef, niet meer in mijn bezit kan zijn.

En nu net dat is waar de blockchain technologie voor moet zorgen. Het houdt met een soort digitaal logboek bij waar een asset, zoals een bitcoin, zich nu precies bevindt, en dat kan maar op een plaats tegelijkertijd zijn.

Geen toezichthouder

Bij de huidige digitale financiële transacties houdt de bank toezicht op wie het geld in zijn bezit heeft. De bank houdt bij wie geld overmaakt naar wie en zorgt er voor dat wat bij de één wordt afgeschreven, bij de ander wordt bijgeschreven. De bank neemt hierdoor de rol in van een centrale toezichthouder. Onderling geven banken deze rol deels door wanneer transacties tussen banken plaatsvinden.

Om wereldwijd te kunnen betalen via het internet zocht men naar een systeem dat geen centrale toezichthouder meer nodig had. Betalingen met bitcoins vinden dus plaats zonder bank en hebben daardoor ook niet te maken met tussenliggende banken. En dat is gelukt, want de rol van de centrale toezichthouder wordt met behulp van dit systeem ingenomen door databases die alle transacties automatisch loggen waarmee ze deze functie van de bank overnemen. In die databases worden alle transacties die met een bitcoin hebben plaatsgevonden opgeslagen. Deze transacties liggen samen opgeslagen in blocks en deze blocks zijn met elkaar verbonden in een onafgebroken ketting (chain). Door deze ketting af te lopen worden alle transacties zichtbaar die ooit met dit asset zijn uitgevoerd en alleen complete chains worden geaccepteerd als geldig.

Toepassing

Nu er steeds meer op blockchain gebaseerde systemen voor transacties worden ontwikkelt en ook al in gebruik zijn genomen zoals door een van de grootste Amerikaanse banken, neemt de acceptatie toe. Er wordt door een tal van financiële organisaties met blockchaining geëxperimenteerd en het is dan ook aannemelijk dat deze dataverwerking steeds meer vaste grond onder de voet zal krijgen in bijvoorbeeld de financiële wereld.

Een van die experimenten is onlangs live gegaan. IBM lanceerde namelijk haar Blockchain World Wire, een platform voor banken om eenvoudig grensoverstijgende transacties plaats te kunnen laten vinden tussen twee banken. Deze transacties zijn niet alleen sneller, ze zijn ook goedkoper dan de wijze waarop dit traditioneel altijd plaatsvond. Alle tussenpartijen worden er namelijk door uitgeschakeld. Het verdienmodel van IBM is eenvoudig. De gebruiker betaalt voor de transactie. Omdat het om miljarden euro's per jaar gaat dat grensoverschrijdend wordt overgemaakt, spreken we hier dus over mogelijk een zeer lucratieve business.

Dat blockchaining alleen gebruikt zou kunnen worden voor digitale financiële transacties, is een misvatting. Er zouden bijvoorbeeld ook contracten mee vastgelegd kunnen worden of sourcecode mee kunnen worden bewaakt. Testamenten, met eventuele wijzigingen, kunnen op die manier worden opgeslagen, alsook diploma’s en certificaten en ga zo maar door. Met een soort afgeleiden van de chain kan men, geheel naar wens, een deel van de opgeslagen informatie tonen aan bijvoorbeeld een werkgever, de notaris of aan de belastingdienst.

Betalen bij de winkel

Maar laten we terugkeren naar digitale financiële transacties en antwoord geven op de vraag of wij verwachten dat deze technologie ook toegepast zou gaan worden voor particulieren. Dit is zowat een retorische vraag geworden na hetgeen hierboven geschreven is doorgenomen. Wanneer we nu pinnen bij een supermarkt, dan zit er immers minstens een bank, maar soms zitten er twee of meer banken tussen om die betaling te kunnen laten plaatsvinden. Dat kost tijd en geld. Het is zeker niet ondenkbaar dat in de toekomst het digitale betalen zonder tussenkomst van dit soort banken plaats zal gaan vinden. In “the cloud” is dan bekend over welk geld u beschikt en u kunt rechtstreeks dit digitale geld overmaken van uzelf naar de winkel. Digitaal geld gebruiken alsof het cash was. Logisch toch dat dit werkelijkheid zal gaan worden?