Internet wordt in presentaties vaak met een wolk (cloud) weergegeven. Niet zelden wordt dit gedaan om het internet als een groot orgaan af te schilderen dat “in the cloud” diensten en functionaliteiten aanbiedt. Alsof het niet zou bestaan uit heel veel naast elkaar opgestelde machines, zoals we dat in een traditioneel netwerk zien. In een traditioneel netwerk heeft een server de taak als mailserver, een als fileserver en een andere weer als back-up server. Door de diensten echter zo te organiseren dat ze worden aangeboden door servers die elkaar te hulp schieten wanneer dit nodig mocht zijn, wordt fundamenteel anders omgegaan met de aanwezige resources binnen het netwerk. Op dat moment wordt gesproken over cloud computing.

Het internet levert, vereenvoudigd en samengevat, drie dingen hoofddiensten:

  1. Infrastructure as a Service (IaaS) waarmee vooral de verbinding wordt bedoeld en waartoe dus ook de bekabeling en bijvoorbeeld het TCP/IP protocol worden gerekend;
  2. Platform as a Service (PaaS), de omgeving waarbinnen met behulp van bijvoorbeeld HTML en JavaScript applicaties ontwikkeld kunnen worden die hardware onafhankelijk kunnen werken;
  3. Software as a Service (SaaS), het aanbieden van software via het internet, zoals Panthera BV terminal services aanbiedt via het internet als deze niet bij de klanten zelf staan opgesteld.

Als een machine zorg zou moeten dragen voor IaaS binnen het internet, was internet nooit tot het succes gekomen wat het geworden is. Enorm veel servers dragen bij aan IaaS, maar ook aan PaaS. Daar zijn geen enkele servers verantwoordelijk voor. Hetzelfde geldt ook voor DNS. Er was dus al sprake van een soort cloud computing ver voordat men dit als term (vanaf 1999 in gebruik gekomen) hanteerde. Maar hedendaags cloud computing gaat nog een stapje verder.

Voor SaaS, maar ook voor traditionele hosting bijvoorbeeld, kan cloud computing sinds kort ook ingezet worden. Met deze technologie kan men op piekmomenten, bijvoorbeeld wanneer een online actie via een website verloopt, vanuit de cloud meer computer resources toebedeeld krijgen. Er hoeft dan dus bijvoorbeeld geen extra geheugen fysiek in de host te worden bijgeplaatst voor dat ene piekmoment. Het benodigde extra geheugen kan van andere machines binnen de cloud tijdelijk worden toegekend aan het tijdelijk meereisende proces. Op momenten dat het minder nodig is, kan dezelfde host een deel van zijn op dat moment niet benutte geheugen juist ‘uitlenen’ aan andere processen. Hierdoor krijgt ieder proces binnen de cloud dat toegewezen wat het nodig heeft.

In feite kunnen we bij cloud computing spreken van een soort time sharing model. Omdat veel mensen gebruik maken van internet diensten, maar niet op hetzelfde moment, betaalt een ieder minder als dat zij zelf de voorziening zouden moeten laten aanleggen dat ook tijdens piekbelastingen goed blijft werken. Want wat we niet altijd even goed voor ogen houden is dat de drie diensten die ons via internet worden aangeboden misschien niet altijd (rechtstreeks) door de gebruiker betaald wordt, maar wel zeker indirect. Websites van iedere organisatie worden immers betaald uit de winsten van dat bedrijf. Gemeentes en scholen betalen dit van het hun toegewezen deel van het belastinggeld. Door binnen de cloud dus geen dure eigen servers te plaatsen die ook op de uitzonderlijke piekmomenten goed blijven werken, worden kosten voor uiteindelijk (zowat) iedereen bespaard. Slimmer is het een server aan te schaffen voor de normale belasting en deze vervolgens onderdeel te laten uitmaken van een cloud.

Ook in het klein kan dit model worden gebruikt, al is natuurlijk wel een bepaald aantal servers nodig om cloud computing tot een succes te brengen. Binnen onze datacenters heeft Panthera voor bijvoorbeeld haar hosting van websites een aantal clouds ingericht. We verdelen de activiteiten die nodig zijn voor het aanbieden van al onze hostingdiensten over meerdere servers die samen in een dergelijke cloud hangen. Hierdoor kunnen minder belaste host resources aanbieden en taken overnemen van drukker belaste servers. Het verschuiven van resources en het delen van taken binnen de cloud is dan ook een van onze dagelijkse activiteiten.

Cloud computing blijkt voor Panthera een rustige omgeving op te leveren. Als de cloud maar groot genoeg is, zorgt een defecte machine niet van heel groot negatief effect op de kwaliteit van de diensten binnen deze cloud. En voor onze afnemers is het ook gunstig. Een goed opgebouwde cloud betekent dat er minder hardware nodig is, en er dus minder kosten worden gemaakt, wat zijn weerslag krijgt in een lagere doorbelasting naar onze klanten. Daarbij, en zeker last but not least, is cloud computing in deze opzet in milieutechnische zin veel beter. We verbruiken hierdoor minder energie, we produceren minder warmte en we produceren minder chemisch afval. Daarmee ondersteunt cloud computing ons beleid ten aanzien van duurzaam ondernemen. Kortom, iedereen vaart er wel bij, zowel op de kortere als op de langere termijn. Behalve misschien dan de hardware leveranciers...